Spring naar inhoud

Financiële continuïteit

Resultaat

Over 2022 verantwoorden we een bedrijfsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening (voor waardeveranderingen) van 9,6 miljoen euro tegen 6,1 miljoen euro in 2021. Het totale bedrijfsresultaat wordt zeer sterk beïnvloed door de waardeveranderingen van ons vastgoed. Deze waardeveranderingen leveren geen bijdrage aan de kasstroom en zijn door ons niet of nauwelijks te beïnvloeden. Ze hebben echter wel een grote invloed op de waarde van het vastgoed en daarmee op het resultaat.

Het totale (boekhoudkundige) resultaat over 2022 bedraagt 35,9 miljoen euro tegen 105,6 miljoen euro in 2021.

Hieronder analyseren we het resultaat ten opzichte van 2021.

(bedragen x € 1.000) 2022 2021 verschil
Exploitatie vastgoedportefeuille 18.520 18.271 249
Verkocht vastgoed in ontwikkeling 0 0 0
Verkoop vastgoedportefeuille 418 406 12
Overige activiteiten 0 0 0
Overige organisatiekosten -869 -3.710 2.841
Leefbaarheid -1.215 -1.290 75
Financiële baten en lasten -7.280 -7.577 297
Bedrijfsresultaat uit gewone bedrijfsuitoefening (voor waardeverandering) 9.574 6.100 3.474
Waardeveranderingen vastgoedportefeuille 28.789 101.119 -72.330
Bedrijfsresultaat na waardeverandering voor belastingen 38.363 107.219 -68.856
Vennootschapsbelasting -2.684 -2.637 -47
Resultaat na belastingen 35.679 104.582 -68.903
Resultaat deelnemingen 189 1.005 -816
Groepsresultaat na belastingen 35.868 105.587 -69.719

Analyse

Exploitatie vastgoedportefeuille

Het netto resultaat exploitatie vastgoedportefeuille nam toe met 0,2 miljoen euro. De huren namen toe met circa 1,0 miljoen euro, met name door de oplevering van nieuwbouw. De kosten van onderhoud namen toe met 1,0 miljoen euro. De overige directe exploitatiekosten namen af met ruim 0,4 miljoen euro. De belangrijkste oorzaak hiervan is de afname van de verhuurderheffing met ruim 0,6 miljoen euro naar 3,7 miljoen in 2022. De verhuurderheffing die in 2021 onder de directe exploitatiekosten is verantwoord was na aftrek van een vermindering van 1,0 miljoen euro.  De bruto verhuurderheffing nam af met circa 1,6 miljoen euro. In 2022 wordt de vermindering in mindering gebracht op de betreffende investering en niet meer in mindering gebracht op de heffing onder de directe exploitatiekosten. Commercieel wordt (in 2022) de fiscale regelgeving gevolgd die is gewijzigd als gevolg van een gerechtelijke uitspraak, waarbij de vermindering verhuurderheffing als investeringssubsidie wordt aangemerkt.

Netto resultaat verkocht vastgoed in ontwikkeling

In 2022 verkochten we twee parkeerplaatsen uit voorraad. In 2021 waren er geen mutaties.

Netto gerealiseerd resultaat verkoop vastgoedportefeuille

Dit resultaat is sterk afhankelijk van het aantal en type woningen dat verkocht wordt en de boekwaarde (marktwaarde in verhuurde staat) hiervan. In 2022 verkochten we in totaal drie woningen en een garage, in 2021 vijf woningen. Daarnaast is in 2021 een woning teruggekocht die in het verleden onder de Koopgarantregeling was verkocht. Ook deze woning is in 2021 (door)verkocht.

Overige organisatiekosten

Deze kosten namen fors af ten opzichte van 2021 met ruim 2,8 miljoen euro. Dit is volledig toe te schrijven aan de in 2021 verantwoorde agio in verband met de leningruil Vestia. Samen met 250 collega-corporaties toonden we met deze leningruil vrijwillig solidariteit in de oplossing voor de hoge rentelasten van woningcorporatie Vestia. Dit in het belang van huurders en woningzoekenden.

Financiële baten en lasten

De financiële baten en lasten verbeterden per saldo met bijna 0,3 miljoen euro. Ondanks de toename van de leningportefeuille met 12,6 miljoen namen de rentelasten inclusief de vrijval van agio Vestialening af met  circa 130.000 euro. Dit is het gevolg van herfinancieringen en renteaanpassingen tegen (aanzienlijk) lagere rentepercentages. De activering van rente op projecten in ontwikkeling was ongeveer 160.000 euro hoger dan in 2021.

Waardeveranderingen vastgoedportefeuille

Deze post heeft het grootste effect op het uiteindelijke resultaat. Hierin is namelijk de waardeontwikkeling van het vastgoed in exploitatie begrepen. De marktwaarde in verhuurde staat nam in 2022 toe met 36 miljoen euro tegen 107 miljoen in 2021. Dit komt voor het belangrijkste deel door marktontwikkeling en de afschaffing van de verhuurderheffing, maar ook door aanpassingen in het 'Handboek modelmatig waarderen marktwaarde'. In de paragraaf over waardering vastgoed gaan we nader in op de ontwikkeling van de waarde van het vastgoed in exploitatie.

De in deze post begrepen overige waardeveranderingen namen af van negatief 6,3 miljoen euro naar negatief 6,9 miljoen euro. In 2022 werd (per saldo) bijna 2,8 miljoen euro teruggenomen op onrendabele toppen voor nieuwbouwprojecten. In 2021 werd ook al teruggenomen, per saldo 1,2 miljoen. Ook dit met name als gevolg van de marktontwikkelingen van vastgoed. In 2022 is de onrendabele top verwerkt van het project havenpark "De Molen" van 1,6 miljoen en van het project Short stay van 0,1 miljoen euro. Hier stond tegenover dat op basis van de actuele marktwaarde 4,4 miljoen euro van vorig jaar voorziene onrendabele toppen geheel werden teruggenomen (projecten de Wingerd, Podium Bellevue en Podium Parade).

In 2021 is hierin begrepen afwaardering na sloop van het project Breegraven voor 0,4 miljoen euro.

Daarnaast is 9,4 miljoen euro (2021: 7,2 miljoen euro) verantwoord voor onrendabele verbeteringen die in 2022 zijn uitgevoerd of in 2022 zijn opgedragen voor uitvoering in 2023. Dit betreffen met name energetische verbeteringen.

Vennootschapsbelasting

Per saldo bedroeg de belastingdruk over 2022 2,7 miljoen euro tegen 2,6 miljoen euro in 2021. Doordat de fiscale waardering erg afwijkt van de commerciële waardering, ontstaan fiscaal totaal andere resultaten dan commercieel met de bijbehorende belastingdruk. De rentaftrekbeperking (ATAD) bedroeg over 2022 5,5 miljoen euro. Hierdoor ontstond een extra belastingdruk van ruim 1,4 miljoen euro.

Resultaat deelnemingen

Ons aandeel in het resultaat 2022 van CV Heyendaal bedroeg 0,2 miljoen euro tegen 1,0 miljoen euro in 2021.

Waardering vastgoed

Op grond van de Woningwet waarderen corporaties het vastgoed in exploitatie op marktwaarde in verhuurde staat. Deze marktwaarde dient te worden bepaald aan de hand van het hiervoor uitgebrachte ‘Handboek modelmatig waarderen marktwaarde’. Hiervoor hebben we een Taxatie Management Systeem (TMS). We hanteren de basisversie van het ‘Handboek modelmatig waarderen marktwaarde’ voor woongelegenheden, MOG, intramuraal vastgoed, woonwagens en standplaatsen en parkeergelegenheden. Voor BOG hanteren we verplicht de volledige versie van het ‘Handboek modelmatig waarderen marktwaarde’. Dit omdat de huursom van dit vastgoed meer bedraagt dan 5% van de totale huursom van de niet-DAEB tak. Dit vastgoed is integraal getaxeerd door een gecertificeerd taxateur.

Marktwaarde in verhuurde staat

Enkele argumenten die ten grondslag liggen aan de keuze voor marktwaarde als waarderingsgrondslag voor het bezit van woningcorporaties zijn:

  • Het maakt corporaties transparanter en beter onderling vergelijkbaar en ook beter vergelijkbaar met marktpartijen. Onder andere door de uniforme en beleidsvrije berekeningssystematiek.
  • Het geeft inzicht in de verschillen in het behaalde rendement ten opzichte van het in de markt haalbare rendement.
  • Het waarderen op marktwaarde stimuleert de professionalisering van de vastgoedsturing. We gaan de marktwaarde ook gebruiken bij besluitvorming over het bezit in het kader van het assetmanagement.

Waardemutatie marktwaarde

Jaarlijkse mutaties in de marktwaarde van het vastgoed in exploitatie worden verwerkt via het resultaat. Door deze systematiek is het resultaat jaarlijks onderhevig aan grote schommelingen. De waardeontwikkeling van het vastgoed wordt voor een belangrijk deel bepaald door marktomstandigheden en door de mutatiegraad van de betreffende waarderingscomplexen. Dit zijn factoren waar we niet of nauwelijks invloed op kunnen uitoefenen. De niet-gerealiseerde waardeveranderingen (puur het gevolg van gewijzigde marktwaarde) van de vastgoedportefeuille bedragen in 2022 positief 35,9 miljoen euro tegen positief 107,3 miljoen euro in 2021.

Op hoofdlijnen is de (per saldo) positieve ontwikkeling van de marktwaarde in 2022 van 41,3 miljoen euro als volgt te verklaren (in € miljoen):

Voorraadmutaties 6,6
Methodische wijzigingen handboek en software 10,0
Parameteraanpassingen a.g.v. validatie handboek 104,5
Parameteraanpassingen a.g.v. marktontwikkelingen -154,6
Mutatie objectgegevens 74,8

Toelichting

Parameteraanpassingen a.g.v. validatie handboek zien op actualisatie van de markthuren, vervallen van de verhuurderheffing en de disconteringsvoet op grond van de validatie van het handboek 2022 en parameteraanpassingen a.g.v. marktontwikkelingen betreffen aanpassingen op grond van de actuele ontwikkelingen in 2022 van de macro-economische parameters, markthuren, leegwaardestijgingen, kostenniveaus en disconteringsvoet.

Beleidswaarde

Beleidsmatige beschouwing op de ontwikkeling van de beleidswaarde:

De ontwikkeling van de beleidswaarde wordt deels beïnvloed door de ontwikkeling van de marktwaarde in verhuurde staat die hiervoor is toegelicht. Dit omdat de beleidswaarde de marktwaarde als vertrekpunt neemt. Voor het bepalen van de normen voor onderhoud en beheer ten behoeve van de beleidswaarde worden de definities van BZK, Aw en WSW toegepast. De definities hebben ook betrekking op de inrichting van kostenverdeling binnen de functionele winst-en-verliesrekening, zodat de normen daarop aansluiten. 

Bij het opstellen van de jaarrekening maakt het bestuur diverse oordelen en schattingen. Dit is inherent aan het toepassen van de geldende verslaggevingsstandaarden. In het bijzonder is dit van toepassing op de bepaling van de marktwaarde en de beleidswaarde van het vastgoed in exploitatie. De waardebepaling van het vastgoed (terug te vinden in de marktwaarde en beleidswaarde), is geen exacte wetenschap. Dit betreft bovendien de grootste schattingspost waar het bestuur een inschatting over moet maken voor de jaarrekening.

Overeenkomstig de regelgeving is de ontwikkeling in de beleidswaarde ten opzichte van de beleidswaarde ultimo 2021 toegelicht.

Ontwikkeling beleidswaarde 2022   2021
Uitgangspunten      
Disconteringsvoet 5,69%   6,00%
Streefhuur per maand 659   637
Lasten onderhoud en beheer per jaar 3.614   3.240
       
Beleidswaarde (x € 1.000)      
DAEB vastgoed in exploitatie 545.448   451.704
Niet-DAEB vastgoed in exploitatie 43.989   39.513
Totaal 589.437   491.217

Beleidsmatige beschouwing op het verschil tussen de marktwaarde en de beleidswaarde van het vastgoed in exploitatie:

Per 31 december 2022 is in totaal 550 miljoen euro aan ongerealiseerde herwaarderingen in het eigen vermogen begrepen (2021: 518 miljoen euro) uit hoofde van de waardering van het vastgoed in exploitatie tegen marktwaarde in verhuurde staat. De waardering van dit vastgoed is in overeenstemming met het Handboek modelmatig waarderen bepaald en is daarmee conform de in de Woningwet voorgeschreven waarderingsgrondslag en daaruit afgeleide ministeriële besluiten geldend ten tijde van het opmaken van de jaarverslaggeving.

De realisatie van deze ongerealiseerde herwaardering is sterk afhankelijk van ons beleid. De mogelijkheden voor de corporatie om vrijelijk door (complexgewijze) verkoop of huurstijgingen de marktwaarde in verhuurde staat van het DAEB-bezit in exploitatie te realiseren, zijn beperkt door wettelijke maatregelen en maatschappelijke ontwikkelingen zoals demografie en ontwikkeling van de behoefte aan sociale (DAEB) huurwoningen. Omdat  onze doelstelling is om duurzaam te voorzien in passende huisvesting voor hen die daar zelf niet in kunnen voorzien, wordt van het vastgoed in exploitatie slechts een zeer beperkt deel vervreemd. Daarnaast wordt bij mutatie van de woningen slechts in uitzonderingsgevallen de huur verhoogd tot de markthuur en zijn de werkelijk onderhouds- en beheerlasten hoger dan ingerekend in de marktwaarde. Dit laatste vloeit voort uit onze beoogde kwaliteit- en beheersituatie.

Dit betekent dat slechts een deel van de in de jaarrekening verantwoorde marktwaarde (en daarmee van het eigen vermogen) in de toekomst wordt gerealiseerd.

Het bestuur heeft een inschatting gemaakt van het gedeelte van het eigen vermogen dat bij ongewijzigd beleid niet of eerst op zeer lange termijn realiseerbaar is. Deze schatting ligt in lijn met het verschil tussen de beleidswaarde van het bezit in exploitatie en de marktwaarde in verhuurde staat en bedraagt circa 386 miljoen euro. Dit verschil is als volgt te verklaren (x € 1.000):

    DAEB     Niet-DAEB     Totaal
Marktwaarde in verhuurde staat   923.151     52.291     975.442
1.a Beschikbaarheid (door exploiteren) -12.911     -2.093     -15.004  
1.b Beschikbaarheid (overdrachtskosten) 149.027     7.733     156.760  
2. Betaalbaarheid (huren -312.662     -7.890     -320.552  
3. Kwaliteit (onderhoud) -176.869     -5.967     -182.836  
4. Beheer (beheerkosten) -24.288     -85     -24.373  
    -377.703     -8.302     -386.005
Beleidswaarde   545.448     43.989     589.437

Dit impliceert dat circa 51% van het totale eigen vermogen niet of eerst op zeer lange termijn realiseerbaar is. Gezien de volatiliteit van (met name) de beleidswaarde, is dit aan fluctuaties onderhevig.

Vermogensontwikkeling

Door het resultaat over 2022 van 35,9 miljoen euro nam het vermogen toe van 724 miljoen euro ultimo 2021 naar 760 miljoen euro ultimo 2022.

Treasury

Algemeen

Een groot gedeelte van het bezit van woningcorporaties is gefinancierd met aangetrokken leningen. Treasury vormt daardoor een belangrijk onderdeel van de financiële huishouding bij woningcorporaties. Doel van de treasuryfunctie is het indekken en spreiden van renterisico’s, het toetsen van de financierbaarheid van alle (geplande) activiteiten, het aantrekken van benodigde financiering, optimalisatie van onze financieringsstructuur en het minimaliseren van de rentelasten. We namen een aantal organisatorische maatregelen om de treasuryfunctie goed te laten functioneren.

Reglement Financieel beleid en beheer

Op grond van het Besluit toegelaten instellingen volkshuisvesting (Btiv) stelden we een reglement Financieel Beleid en Beheer (verder: Reglement) vast. Zo zorgen we ervoor dat de financiële continuïteit niet in gevaar wordt gebracht en kunnen we onze volkshuisvestelijke doelstellingen blijven realiseren. In het Reglement namen we ook specifieke treasurybepalingen op met bepalingen uit de wet, die nader zijn uitgewerkt in het treasurystatuut. Het Reglement is goedgekeurd door de Raad van Commissarissen en de Autoriteit woningcorporaties (Aw). Het reglement is aangepast op grond van wijzigingen in de Woningwet, het gewijzigde Reglement is in februari 2023 door de Raad van Commissarissen goedgekeurd.

Treasurystatuut

Ons beleid op het gebied van treasury is vastgelegd in het treasurystatuut. Hierin beschrijven we de organisatie van de treasuryfunctie, de wijze van besluitvorming, de verantwoording en de informatievoorziening.

Treasurycommissie

De treasurycommissie overlegt periodiek over treasury. De treasurycommissie bestaat uit de volgende functionarissen:

  • manager Bedrijfsvoering & Financiën (voorzitter) 
  • directeur-bestuurder 
  • controller
  • een extern treasury adviseur

De treasurycommissie handelt binnen de kaders van het treasurystatuut en het treasuryjaarplan. De treasurycommissie kwam in 2022 vier keer bij elkaar. Tijdens deze bijeenkomsten besprak de commissie onder andere marktontwikkelingen, beschikbaarheid van financiering, borgingsplafond, liquiditeitsprognoses, schuldrest per verhuureenheid, beoordelingskader Aw/WSW, financieringsstrategie en renterisico’s. Bovendien bespraken zij de voorgenomen transactievoorstellen.

Financieringsstrategie

Ons Huis heeft een financieringsstrategie; de financieringsstrategie geeft het beleid weer voor de financiering en de samenstelling van de leningportefeuille op langere termijn. In de financieringsstrategie verwoorden we onze keuzes binnen de ruimte van het treasurystatuut en namen we waarborgen op om de financiële continuïteit te bewaken. Hiervoor gebruikten we de financierings-investeringsratio (FIR) en de terugverdientijd. Harde eis is dat we blijven voldoen aan de door Aw en WSW gehanteerde maximale terugverdienperiode van 35 jaar. Jaarlijks nemen we in de meerjarenbegroting een toets op of we aan deze kaders blijven voldoen.

Treasuryjaarplan

In het treasuryjaarplan beschrijven we onze belangrijkste treasury-acties voor het komende jaar. Het treasuryjaarplan is gebaseerd op de goedgekeurde meerjarenbegroting en meerjarenprognoses en wordt vastgesteld door de directeur-bestuurder en goedgekeurd door de Raad van Commissarissen. Door goedkeuring van het treasuryjaarplan geeft de Raad van Commissarissen toestemming aan de directeur-bestuurder om, ten behoeve van de DAEB-activiteiten (en binnen de van toepassing zijnde externe en interne ‘spelregels’), financiering aan te trekken, tot maximaal het door het WSW afgegeven borgingsplafond. Acties die niet binnen de kaders van dit treasuryjaarplan vallen, moeten ter goedkeuring aan de Raad van Commissarissen voorgelegd worden. Uitzondering hierop zijn acties die een expliciet uitvloeisel zijn van het voldoen aan wet- en regelgeving. Daarvoor bestaat een informatieplicht aan de Raad van Commissarissen.

Financieringsbevoegdheid treasury

We moeten te allen tijde aan onze financiële verplichtingen kunnen voldoen. Hiertoe trekken we, indien noodzakelijk, leningen aan met borging door het WSW (mits ten behoeve van DAEB). Het WSW stelt borgingsruimte beschikbaar door middel van het door haar vastgestelde borgingsplafond. Dit borgingsplafond betreft het maximale bedrag aan door het WSW te borgen financiering, in het van toepassing zijnde jaar. De hoogte van het borgingsplafond is (mede) afhankelijk van de financieringsbehoefte conform de dPi-opgaaf. We ontvingen in 2022 een borgingsplafond van 245,0 miljoen euro voor ultimo 2023.

Scheiding van DAEB en niet-DAEB

We kozen voor een administratieve scheiding van DAEB en niet-DAEB. In het door de Aw goedgekeurde scheidingsvoorstel is het volgende opgenomen:

  • aan de niet-DAEB tak wordt een startliquiditeit toegekend van 0,75 miljoen euro
  • de DAEB tak verstrekt een interne lening aan de niet-DAEB tak met de volgende modaliteiten:
    • hoofdsom 20 miljoen euro
    • aflossingsschema gebaseerd op aflossingsschema leningportefeuille DAEB-tak
    • rente 4,15% op jaarbasis

Op basis van de huidige niet-DAEB prognoses wordt verwacht dat er geen financieringsbehoefte ontstaat in deze tak. Op dit moment is er echter wel een maatschappelijk discussie over de rol van corporaties in het ontwikkelen van middenhuurwoningen. Het is niet uitgesloten dat we op grond hiervan op termijn ook woningen in deze categorie ontwikkelen, waardoor er toch een financieringsbehoefte ontstaat. Overtollige middelen in de niet-DAEB worden hierom met ingang van 2018 niet meer als extra aflossing op de interne lening afgestort aan de DAEB-tak, maar door middel van een interne renteloze lening uitgeleend aan de DAEB-tak. Door deze lening direct opeisbaar te maken, kan hiermee (al dan niet gedeeltelijk) in toekomstige behoefte worden voorzien. Ultimo 2022 is 3,2 miljoen euro (2021: 1,85 miljoen) door de niet-DAEB-tak uitgeleend aan de DAEB-tak.

Langlopende schulden

Onze langlopende schulden (inclusief het kortlopend deel) namen in 2022 toe met 12,6 miljoen euro. Ter financiering van de aflossingen en investeringen trokken we nieuwe leningen aan van 26,5 miljoen euro. In 2022 losten we 13,9 miljoen euro af op de leningen, inclusief (per saldo) terugplaatsingen op roll-overs. Het gemiddelde rentepercentage van de op 31 december 2022 aanwezige leningen is 3,32% (2021: 3,44%). De afname is het gevolg van de lagere rente op de nieuwe leningen ten opzichte van de afgeloste leningen. 

Liquiditeiten

Het saldo liquide middelen nam in 2022 af van 5,3 miljoen euro naar 0,6 miljoen euro. Om voldoende flexibiliteit in de liquiditeit te waarborgen beschikt Ons Huis over roll-over leningen, waardoor elke week opname of terugplaatsing van en naar roll-over kan plaats vinden. Van de totale hoofdsom van de roll-overs van 20 miljoen euro was ultimo 2022 4,0 euro teruggeplaatst. Op basis van de meerjarenbegroting zijn de operationele kasstromen de komende jaren positief. Deze positieve kasstromen wenden we aan voor de financiering van (nieuwbouw- en duurzaamheid)investeringen.

Derivaten

Volgens ons treasurystatuut mogen rente-instrumenten worden ingezet om renterisico’s af te dekken. Het doel hiervan is dat lange rentevaste perioden mogelijk zijn zonder hoge liquiditeitsopslagen voor de onderliggende lening. Bovendien kunnen we op deze wijze flexibiliteit bereiken door het ontkoppelen van lening en rentelooptijd. Er zijn randvoorwaarden in het statuut opgenomen om risico’s te vermijden of te beperken. We hebben op dit moment geen derivaten.

Belastingen en andere heffingen

Vennootschapsbelasting

We zijn belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting sinds 1 januari 2008. Onze aanslagen tot en met 2018 zijn definitief door de fiscus opgelegd. Tegen de aanslag 2018 hebben we bezwaar ingediend; Ons Huis voert overleg met de fiscus over de mogelijkheid om in fiscaal jaar 2018 een onderhoudsvoorziening te treffen. De aangiften 2019 en 2020 zijn aangepast en opnieuw ingediend. De aangifte 2021 is in concept afgerond en wordt binnenkort ingediend.

De gevolgen van de renteaftrekbeperking (ATAD) zijn evenals in voorgaande jaren fors. Ongeveer 5,5 miljoen euro van de rentelast is niet aftrekbaar. De vennootschapsbelasting is hierdoor ruim 1,4 miljoen hoger dan zonder de renteaftrekbeperking. Door de correctie van het fiscaal verlies 2018 (timing fiscale verliesname grondexploitatie Podium) namen de te verrekenen verliezen toe. Op grond hiervan wordt de af te dragen belasting over fiscaal jaar 2021 nihil en ontvangt Ons Huis 1,5 miljoen euro terug wat op basis van de voorlopige aangifte in 2022 was afgedragen. Op grond van de fiscale positie 2022 was ook de voorlopige aanslag 2022 te hoog en wordt hierop ruim 1,5 miljoen euro terug ontvangen. Er zijn ultimo 2022 nog verrekenbare verliezen van ca. 6,8 miljoen euro die naar verwachting binnen enkele jaren volledig verrekend worden.

Verhuurderheffing

In 2022 hebben we de opgelegde verhuurderheffing voldaan van 3,7 miljoen euro (2021: 5,3 miljoen euro). Hierop is vermindering verhuurderheffing in mindering gebracht van 1,6 miljoen euro (2021: 1,0 miljoen euro). Met ingang van 2022 wordt deze vermindering verhuurderheffing in mindering gebracht op de betreffende investeringen in nieuwbouw van huurwoningen onder 1e aftoppingsgrens en energetische verbeteringen. Tot en met 2021 werd de vermindering verhuurderheffing in mindering gebracht op de verhuurderheffing in het betreffende jaar. Nadat de heffing in 2022 sterk  is verlaagd is de heffing met ingang van 2023 helemaal afgebouwd.

Saneringsheffing

Het Waarborgfonds Sociale Woningbouw legde in 2022 geen saneringsheffing op. Op grond van de wijziging van de wet is sanering minder snel aan de orde. Aw en WSW hebben aangegeven dat corporaties hierom in de prognoses geen rekening hoeven te houden met saneringsheffing.

Bijdrageheffing Autoriteit woningcorporaties (Aw)

In de herzieningswet is bepaald dat toegelaten instellingen met ingang van 1 juli 2015 de kosten van het toezicht op de sector door de Aw moeten betalen. De kosten hiervan in 2022 bedroegen voor ons 32.000 euro. In 2021 is na verrekening van ons aandeel in een positief saldo bijzondere projectsteun (ruim 15.000 euro) 2021 circa 17.000 euro betaald.

Inning obligo en obligolening

In 2022 bedroeg de inning van obligo voor Ons Huis 110.000 euro (2021: 131.000 euro). Deelnemers van WSW moeten in de eerste vijf prognosejaren rekening houden met inning van obligo. De noodzaak hiervoor is het gevolg van aanspraken op het WSW als borgsteller als gevolg van de afsplitsing van WSG en Humanitas en om de soliditeit van het stelsel te waarborgen. Voor 2023 t/m 2027 dient rekening gehouden te worden met 0,167% van het geborgd leningvolume ultimo het voorgaande boekjaar. Voor 2023 is dit geprognotiseerd op 370.000 euro. Op basis van het strategisch programma van het WSW trokken deelnemers een obligolening om in voorkomende gevallen te dienen als financiering van verplichtingen van het WSW. Het gaat voor Ons Huis om een variabele hoofdsomlening 5,9 miljoen euro. Voor zolang en zover de lening niet is opgenomen is een bereidstellingsprovisie verschuldigd van 17 basispunten. Het niet opgenomen deel van deze lening beïnvloedt de dekkingsratio.

Financiële oordelen van externe partijen

Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW)

Het WSW verklaarde in 2022 dat het risicoprofiel van Ons Huis ongewijzigd is en dat Ons Huis een financieel gezonde corporatie is die ingedeeld blijft in risicoklasse laag. Met het WSW werd onder andere gesproken over de opgestelde wensportefeuille en de financieringsstrategie. Het WSW verklaarde dat het investeringsproces in voldoende mate wordt beheerst. In 2023 wil het WSW met ons stil staan bij het onderhoudsproces en assetmanagement.

Autoriteit woningcorporaties (Aw)

De Aw beoordeelt integraal woningcorporaties. Dit toezicht is gericht op governance, integriteit, rechtmatigheid en de bescherming van maatschappelijk vermogen. Het functioneren van de corporatie wordt hierbij in samenhang bezien en afgezet tegen wettelijke normen en beleidsregels en het risicoprofiel van de corporatie. De eind 2021 door Aw uitgevoerde basisbeoordeling gaf geen aanleiding om nader onderzoek uit te voeren. De risico-inschatting voor Ons Huis werd door de Aw op alle onderdelen van het beoordelingskader als laag gekwalificeerd.

In de brief beoordeling rechtmatigheid verslagjaar 2021 geeft de Aw aan dat voldaan is aan de criteria voor staatssteun en de WNT-normen en dat bij Ons Huis geen sprake is van overcompensatie; hiervan is sprake als een corporatie onterecht teveel overheidssteun heeft ontvangen voor DAEB-activiteiten. Ook wordt opgemerkt dat de aflossingen op de interne (start) lening (van DAEB aan niet-DAEB) in de eerste vijf jaar in lijn liggen met het geldende aflossingsschema.

Visitatie

Begin 2023 is het visitatierapport 2018 - 2022 uitgebracht.

De samenvatting van de resultaten van de uitgevoerde visitatie is: 

Veerkracht is een belangrijk thema voor Ons Huis. Het is haar drijvende ambitie. Ze sluit op dit gebied nauw aan bij de vitaliteitsagenda’s van de gemeente Apeldoorn. Niet dat het gebied helemaal nieuw is voor Ons Huis. Ook in het vorige ondernemingsplan was het al benoemd als belangrijk thema. De manier waarop Ons Huis veerkracht vormgeeft en concreet maakt is bijzonder. Ook het doorvertalen naar de andere beleidsterreinen doet ze zorgvuldig zodat het steeds meer in alle haarvaten vorm krijgt. Als ze beleid formuleert, kijkt ze altijd naar de consequenties voor veerkracht of andersom: als we hier toch over nadenken hoe kunnen we op dit gebied veerkracht zoveel mogelijk bevorderen. Zo denkt ze na over differentiatie van huurprijzen, type woningen, bewonersinitiatieven, etc.

Enkele steekwoorden uit het visitatierapport:

  • een gedreven en bevlogen organisatie met trotse, enthousiaste en  kritische medewerkers;
  • een organisatie met hoge ambities;
  • Ons Huis stimuleert bewoners om zelf activiteiten op te pakken en daarmee invloed te hebben;
  • er is veel waardering van belanghebbenden voor de verduurzaming, Ons Huis heeft er hard aan gewerkt;
  • Ons Huis is consistent in har beleid en de uitvoering ervan;
  • de PDCA-cyclus is bijzonder helder, navolgbaar en compleet;
  • strategische doelen worden jaarlijks in heldere jaardoelstellingen en KPI's doorvertaald, waarop wordt gerapporteerd en zo nodig bijgestuurd;
  • ook de uitvoeringsstrategieën en doelstellingen op het gebied van veerkracht zijn geformuleerd en worden gemonitord. Ondanks het feit dat dit niet altijd eenvoudig te verwoorden is, komt ze hierbij verder dan de gebruikelijke leefbaarheidsbudgetten;
  • Ons Huis is een financieel gezonde corporatie met een heldere financiële strategie, ze heeft goed nagedacht over een duurzaam bedrijfsmodel en hoe dat vorm te geven;
  • de RvC heeft een open en ruime blik op het werkgebied en denkt na over de volkshuisvesting in de stad als geheel en de positie van Ons Huis daarin.

Aanmoedigings- en verbeterpunten in de ogen van de visitatiecommissie:

  • Evalueer en indien nodig herdefinieer de samenwerking in VSW en met gemeente samen met alle partijen. Maak jezelf zichtbaar in het collectief en maak gebruik van de diversiteit van de verschillende deelnemers.
  • Onderzoek samen met de andere corporaties in Apeldoorn hoe je efficiënt kan omgaan met het feit dat het bezit in de wijken verdeeld is over de corporaties.
  • Ga door met het verbeteren van de contacten met en de informatie voor de huurders.
  • Blijf de huurdersorganisatie Apeldoorn ondersteunen.
  • Ga door met het vervullen en versterken van de herkenbare en gewaardeerde rol in de realisatie van de opgaven in Apeldoorn, maar zeker ook Zutphen en Warnsveld.

De door de commissie genoemde aanmoedigings- en verbeterpunten voor de toekomst pakken we op met onze partners.
Het visitatierapport en de ontvangen cijfers, met zelfs een negen voor strategievorming en prestatiesturing, zijn wat ons betreft een mooie bevestiging dat we de dingen die we doen ook goed doen. Graag gaan we Samen veerkrachtig! door met het werken aan betaalbaar en duurzaam wonen in veerkrachtige buurten.

Financiële kengetallen

Beoordelingskader

De Autoriteit woningcorporaties (Aw) en Waarborgfonds Sociale Woningbouw (WSW) beoordelen de risico's van corporaties op basis van een gezamenlijk beoordelingskader. De basis beoordeling van de financiële positie vindt plaats op basis van vijf financiële ratio’s.

Interest Coverage Ratio (ICR)

Over 2022 bedraagt de ICR (totaal en DAEB) 1,8 (2021: 2,2) en voldoet daarmee ruim aan de norm van 1,4. Ook de ICR van de niet-DAEB tak voldoet met 2,0 aan de norm van 1,8.

Solvabiliteit

De solvabiliteit (o.b.v. beleidswaarde) nam toe van 53,0% eind 2021 naar 58,4% eind 2022, en komt daarmee nog verder boven de norm van 15%. De toename van de solvabiliteit wordt met name veroorzaakt door de toename van de beleidswaarde. De reden van de toename is hiervoor beschreven in de paragraaf Analyse, onderwerp Beleidswaarde.

Loan to Value

De Loan to Value, de verhouding tussen de uitstaande leningen en de beleidswaarde van het vastgoed in exploitatie, verbeterde van 46,1% eind 2021 naar 40,5% eind 2022. De huidige norm is <85%. Ook hier is de toename van de beleidswaarde de belangrijkste oorzaak.

Dekkingsratio

De dekkingsratio, de verhouding tussen de marktwaarde van zowel de uitstaande leningen en van het vastgoed in exploitatie, nam af van 36,5% eind 2021 naar 25,6% eind 2022. De marktwaarde van het vastgoed in exploitatie nam sterk toe terwijl de marktwaarde van de uitstaande leningen juist sterk afnam door renteontwikkelingen. De norm voor de dekkingsratio is <70%.

Onderpandratio (WSW)

De onderpandratio, de verhouding tussen de marktwaarde van de geborgde uitstaande leningen en de marktwaarde van het vastgoed in exploitatie in onderpand bij het WSW, nam af van 35,2% eind 2021 naar 24,7% eind 2022. De marktwaarde van de geborgde leningen nam in 2022 sterk af terwijl de marktwaarde van het vastgoed in onderpand bij het WSW sterk toenam. De externe norm is <70%.

Toekomstparagraaf

De oorlog die sinds februari 2022 in Oekraïne woedt, brengt ook onzekerheden met zich mee. Er ontstonden (risico's op) grondstoftekorten en sterke prijsstijgingen van bouwmaterialen en rentestijgingen. Betalingsrisico's van huurders namen toe. Ook de toch al forse druk op de woningmarkt steeg verder door de toestroom van vluchtelingen uit Oekraïne. Ons Huis heeft hierop waar noodzakelijk en mogelijk geanticipeerd en projecten getemporiseerd. Hoewel de gevolgen voor Ons Huis op dit moment te overzien zijn, blijft de toekomst onzeker. 

Uit de meerjarenbegroting 2023-2032 blijkt dat Ons Huis in deze periode, op basis van de gekozen uitgangspunten, ruim blijft voldoen aan de vereiste ratio's. Mede gebaseerd op de gezonde operationele kasstromen en een goed evenwicht in baten en lasten.
Er zijn slecht weer scenario's doorgerekend in de meerjarenbegroting. Hieruit bleek dat er voldoende tijd (> 5 jaar) is om het beleid bij te stellen, op het moment dat ratio's de kritische grenzen naderen.

Op grond van bovenstaande zien wij geen reden om te twijfelen aan de continuïteit van de stichting en hebben wij de jaarrekening opgemaakt op basis van continuïteitsveronderstelling en achten wij de ingenomen schattingen in de jaarrekening nog steeds passend.

Risicomanagement

In de Raad van Commissarissen, het managementteam en operationeel binnen onze organisatie is continu aandacht voor mogelijke risico’s en beheersmaatregelen om de risico’s te beperken of terug te dringen. In periodieke sessies bespreken het managementteam en het middenkader aanwezige risico’s en beheersmaatregelen en beoordelen ze welke aanvullende maatregelen nodig zijn.

Medewerkers inclusief MT-leden volgden trainingen risicomanagement. Interne projectleiders weten vanuit een eerdere incompany training over resultaatgericht projectmatig werken dat risicomanagement onderdeel is van projectmatig werken en passen dit steeds meer toe in de plannen van aanpak en tussentijdse voortgangsrapportages en gesprekken van onze interne projecten.

In de meerjarenbegroting worden een aantal scenario's opgenomen om de impact van mogelijke risico's te duiden. Daarnaast worden tijdens de bespreking van de meerjarenbegroting in de Raad van Commissarissen de uitkomsten van een risicoanalyse gepresenteerd. Deze risicoanalyse wordt gemaakt door middel van de Monte Carlo-methode. Hierbij zijn 2.000 scenario’s doorgerekend, waarvan de kans dat een scenario voorkomt voor alle scenario’s even waarschijnlijk is.

Doordat in de meerjarenbegroting ambities en prestatieafspraken op het gebied van nieuwbouw en energetische maatregelen (Routekaart CO2-neutraal) zijn ingerekend, neemt de kans toe dat de (interne) financiële kaders (tijdelijk) niet worden gehaald. Gezien de middellange termijn waarop zich dit eventueel zou voordoen hebben we voldoende mogelijkheden om hier in voorkomende gevallen op te anticiperen en het beleid bij te stellen.

Ten aanzien van verslaggevingsfraude bestaan risico's bij schattingen in de vastgoedwaarderingen en bij het bepalen en verantwoorden van onrendabele toppen. Ons Huis heeft functiescheidingen aangebracht en voert onafhankelijke audits uit, om dergelijke risico's te mitigeren of uit te sluiten.

Ondanks alle beheersingsmaatregelen resteert het risico dat management of bestuur maatregelen doorbreekt en het risico van samenspanning tussen medewerkers. Transparante besluitvorming, de governance structuur, een open cultuur waarbij we elkaar durven aan te spreken, de aanwezigheid van een vertrouwenspersoon om niet-integer handelen (anoniem) te melden, en periodieke interne en externe audits op de naleving van beheersingsmaatregelen moeten er toe bijdragen dat override of controls wordt gesignaleerd. 

In 2022 zijn er geen indicaties geweest dat er sprake was van fraude.

Risicobereidheid

De financiële situatie maakt het mogelijk een zekere mate van bereidheid toe te passen voor het nemen van risico’s en onzekerheden. Desondanks zijn en worden risico’s zoveel mogelijk beheerst. We drukken de risicobereidheid uit in een score van 1 tot en met 5, en geven per risico (op dezelfde schaal) aan wat de huidige risicoscore is. Hierbij geeft de risicoscore de huidige inschatting van het management weer van de mate waarin risico’s worden gelopen.Uitzondering op de risicobereidheid vormen risico's op het gebied van compliance en fraude. Corruptie en fraude worden niet getolereerd.

In deze legenda is de risicobereidheid toegelicht:

Strategische risico’s

Strategisch risico Risico’s op het gebied van wet- en regelgeving (o.a. Europese aanbesteding)
Risicobereidheid (1 - 5) 1
Risicoscore (1 - 5) 1
Beheersingsmaatregelen Inrekenen (potentiële) overheids- of sectorheffingen en scenario’s opstellen en doorrekenen.
  Strak proces voor toewijzingen aan de doelgroep en monitoring t.o.v. de 85% norm en passend toewijzen.
  Gemeenten en huurdersorganisaties hebben meer bevoegdheden vanuit de nieuwe Woningwet. We voeren open gesprekken met stakeholders en zetten in op structurele succesvolle samenwerking..
  Modelcontracten worden aangepast, indien wet- en regelgeving daarom vragen.
Strategisch risico Risico’s van investeren in duurzaamheid (duurzaamheidsambitie voor 2050 C02 neutraal). Sub risico’s: benodigde goedkeuring van huurders voor duurzaamheidsmaatregelen in woningen, benodigde materialen en capaciteit toeleveranciers, aannemers en bij Ons Huis, beperkingen netwerk, afbouw salderingsregeling, onvoldoende reductie CO2 en aardgasgebruik, andere kennis benodigd door veranderende opgave afhankelijk van overheid en externe partijen, niet kunnen voldoen aan klimaatakkoord.
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 3
Beheersingsmaatregelen Opstellen visie en beleid duurzaamheid.
  Aedes routekaart Co2 neutraal in 2050 (ingerekend in MJB) en opstellen actuele routekaart.
  Inzichtelijk maken actieve en doelgerichte inzet van middelen m.b.v. kosten/baten voor investeringen.
  Rendementsdoelstellingen. Effecten van genomen maatregelen op energiegebruik bewoners.
  Voor het verduurzamen van de woningportefeuille is een operationeel plan van aanpak lange termijn (> 5jaar) geformuleerd: operationele beleid sluit aan op het integrale beleid en de voorraadstrategie.
  Intern voldoende kennis en capaciteit om transitieprogramma op een goede manier te beheersen en tot uitvoer te brengen.
  Extern andere vorm van aanbesteding met meer lange termijn focus (borging capaciteit).
  Investeren in relatie met belanghebbenden.
  Communicatie huurders over wat Ons Huis doet op het gebied van duurzaamheid.
  Draagvlak bij bewoners creëren en behouden.
  Zonnepanelenbeleid opgesteld
Strategisch risico Risico’s communicatie bij crisissituaties
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 3
Beheersingsmaatregelen Jaarlijkse actualisatie calamiteitenplan, incl. risico imagoschade en communicatie.
  Instructies aandacht calamiteiten, mediatraining.
  Bereikbaarheid bij calamiteiten geregeld.
  Communicatieplan bij (potentieel actuele) calamiteiten.
  Monitoring sociale media.
  Evaluatie afhandeling calamiteiten.
  Vergroten politiek bewustzijn.
  Protocol agressie en geweld herzien op online gedrag
  Versterken relatie met de pers, positieve communicatie
Strategisch risico Leefbaarheid buurten neemt af, overlast en onveiligheid neemt toe. Sub risico's: onbeheersbaar woon- en leefklimaat, ondermijning, woonfraude.
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 3
Beheersingsmaatregelen Strategisch voorraad beleid.
  Veerkracht principe toegepast bij nieuwbouw.
  Proces aanpak overlast.
  Streefhuurbeleid.
  Overlastbestrijding met externe partijen.
  Programma veerkrachtige buurten met programmaleider
  Intensieve samenwerking met gemeenten en samenwerkingspartners aan integrale wijkaanpak, a.d.h.v. vitaliteitsagenda.
  Actief meewerken aan armoedebestrijding, signaleren en activeren van mensen die hulp kunnen gebruiken.
  Complexbeheerders in kwetsbare complexen.
  Woonconsulenten actief en dichtbij in de wijken.
  Opstapregeling.
  Tussenvormen wonen met zorg.
  Toewijzingsproces en sturen met kwaliteit, huren en verdeling
  Aanpak wanbewoning en tuinen.
  Woonfraudebeleid.
  Integriteitsworkshops.
  Contact met politie (wijkagenten).
Strategisch risico Cybercriminaliteit. Kwetsbare digitale systemen lopen het risico te worden gehackt. Door hiaten in de IT-beveiliging kunnen cybercriminelen toegang krijgen tot bestanden die informatie bevatten over bijvoorbeeld (toekomstige) huurders en die naar personen te herleiden is. Tevens risico op betalen grote sommen losgeld aan hackers.
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 4
Beheersingsmaatregelen Toegangsbeveiliging, bevoegdheden, passwords aangescherpt.
  Risicoanalyses met externe netbeheerder.
  Legal hack (Red Test) uit laten voeren en opvolgen aanbevelingen.
  Awareness, phishing simulaties, trainingsmateriaal
  Two factor authentication.
  Outsourcen netwetwerkomgeving aan deskundige derde.
Strategisch risico Datalekken
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 3
Beheersingsmaatregelen Awareness via personeelsbijeenkomsten en intranet .
  Instructies en inwerkprogramma nieuwe medewerkers.
  Verwerkersovereenkomsten.
  Proces datalekken (audit + evaluatie door AVG crisis team).
  AVG inrichting en opschoning Viewpoint.
  Privacy impact analyse uitgevoerd.
  Informatiebeveiligingsbeleid en proces informatiebeveiliging
  0-meting informatiebeveiliging.
  Wachtwoordbeleid en two factor authentificatie.
  Risicoanalyses met externe netwerkbeheerder (n.a.v. Red Test).
  Uitwerking Mobile Device Management.
Strategisch risico Digitalisering, primair systeem, ICT kosten en datakwaliteit. De bedrijfscontinuïteit loopt gevaar, bedrijfsvoering steeds afhankelijker van digitale systemen. Als deze uitvallen of bijvoorbeeld door brand niet toegankelijk zijn. Als data kwaliteit niet op orde is, bestaat het risico op foute besluitvorming of uitvoering operationele proces incl. compliance.
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 3
Beheersingsmaatregelen (Pro-)actief contact met leveranciers (ook waar OH nog geen zaken mee doet).
  SLA's voor continuïteit voorzieningen.
  Actieve deelname aan en initiatief voor strategische sessies met ICT-leveranciers.
  Deelname aan kennissessies.
  Onderhandelingen over prijsvorming.
  Inzichtelijke business cases bij nieuwe toepassingen of aanvullingen bestaande situatie.
  Benchmark en samenwerking met andere corporaties en leveranciers.
  Analyse bestaande data en benoemen data eigenaren.
  Implementeren dashboards
  Verbetering data vanuit assetmanagement.
  ICT-processen inrichten en beschrijven en audits uitvoeren.
  Opvolgen adviezen accountant in ML.
Strategisch risico Economische, betaalbaarheids, en huisvestingsproblemen, grondstoftekorten a.g.v. oorlog Oekraïne
Risicobereidheid (1 - 5) 1
Risicoscore (1 - 5) 2
Beheersingsmaatregelen Maatregelen tegen cyberaanvallen.
  Maatregelen beperken renterisico's.
  Maatwerk voor huurders in financiële problemen.
  Verduurzamingsmaatregelen.
  Fasedocumenten nieuwbouwprojecten met beslismomenten

Financiële risico’s

Financieel risico Renterisico’s
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 3
Beheersingsmaatregelen Treasurystatuut.
  Maximaal jaarlijks renterisico 15%.
  Scenario's doorrekenen met hogere rentepercentages.
Financieel risico Financieringsrisico’s
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 1
Beheersingsmaatregelen Treasurystatuut, -jaarplan en -organisatie, financieringsstrategie.
  Plafond voor het leningvolume.
  Sturen op het blijvend voldoen aan de ratio’s van WSW voor facilitering geborgde financiering.
  Roll-over leningen voor flexibiliteit.
  Sturen op operationele kasstromen.
Financieel risico Belastingen en heffingen
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 1
Beheersingsmaatregelen Fiscaal statuut.
  Kennis- en bewustzijnsbevordering betrokkenen (opleiding, workshops/seminars).
  Quick scan loonbelasting.
  Gebruik van externe deskundigheid (bijv. kwartaaloverleg loonbelasting, BTW).
  Belastingen (incl. ATAD) en heffingen meerjarendoorrekening.
Financieel risico Risico’s kasstroom onder druk
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 1
Beheersingsmaatregelen Heffingen en belastingen ingecalculeerd en gefinancierd vanuit operationele kasstroom.
  Actief bijblijven op ontwikkelingen wet- en regelgeving , scenario's berekenen om goed voorbereid te zijn op effect van maatregel.
  Lobby voor vermindering druk op kasstroom door Vpb (ATAD).
  Verhuurderheffing is afgeschaft.
  Kengetallen in Financieringsstrategie (FIR en terugverdientijd).
Financieel risico Onverzekerbaar tegen brand en bestuurdersaansprakelijkheid
Risicobereidheid (1 - 5) 1
Risicoscore (1 - 5) 2
Beheersingsmaatregelen Brandbeveiligingsbeleid en awareness bewoners.
  Brandwerende maatregelen en rookmelders.
  Deskundige verzekeringstussenpersoon.
  Signaleren van (potentieel) gevaarlijke situaties.

Organisatorische risico’s

Organisatorisch risico Externe compliance risico’s (wet- en regelgeving, fraude)
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 1
Beheersingsmaatregelen Onafhankelijke positie Controller binnen de organisatie.
  4-jaarlijkse visitatie (begin 2023 opnieuw)
  Governance jaaragenda (Aedes Code , wet- en regelgeving, statuten en reglementen) In 2022/2023 update op basis van herziening Woningwet.
Organisatorisch risico Interne compliance risico’s, waaronder frauderisico's (corruptie, scheiding zakelijke en privé-belangen, declareren)
Risicobereidheid (1 - 5) 1
Risicoscore (1 - 5) 1
Beheersingsmaatregelen Integriteitscode en dilemmatrainingen.
  Ondertekening verklaring integriteit.
  Klokkenluidersregeling.
  Vertrouwenspersonen (in- en extern).
  Internetprotocol, en inkoopregels bij privé-aankopen.
  Memo frauderisico's opgesteld en behandeld in RvC
Organisatorisch risico Onvoldoende gekwalificeerd personeel beschikbaar.
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 3
Beheersingsmaatregelen In MD-traject MT aandacht voor stijl leidinggeven en aandacht werkdruk.
  Mogelijkheden POP stimuleren, duurzame inzetbaarheid.
  Inzetten flexibele schil.
  Actief personeelsbeleid.
  Stimuleren stagiars en trainee-ships.
  Periodiek onderzoek medewerkerstevredenheid.
  Arbeidsmarktcommunicatie
Organisatorisch risico Toenemende werkdruk door ambities en projecten en toename van kwetsbare huurders.
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 2
Beheersingsmaatregelen Strategische personeelsplanning, personeelsvisie.
  Programmamanagement (DIN), plannen en prioriteren projecten.
  Bijeenkomsten organiseren met personeel uitkomsten MTO.
  Sturen op voorkomen verlofvijvers.
  Investeren in duurzame inzetbaarheid, opleidingen.
  Budget inhuur derden.
  Inzet stagiaires en trainees
  Branding arbeidsmarkt
Organisatorisch risico Kwetsbare ICT afdeling
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 2
Beheersingsmaatregelen Programma I&A en transitieplan 2023.
  Outsourcen werkzaamheden naar externe partijen.
  Inzetten kerngebruikers.
  Nieuwe functie 'Informatie manager'.
  Verbeteren digitale vaardigheden medewerkers.
  ICT-processen beschrijven en implementeren

Vastgoedrisico's

Risico's vastgoed Ontwikkelingsrisico's vastgoedmarkt, prijsstijgingen, fraude (aanbestedingsfraude, smeergeld)
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 2
Beheersingsmaatregelen Investeringsstatuut.
  Investeringsbeslissingen geïntegreerd in het assetmanagement.
  Fasedocumenten (inclusief besluitvorming) met hierop afgestemde mandatering, risicoparagraaf.
  Actuele (slimme) contractvorming.
  Functiescheidingen en procuratieschema.
Risico's vastgoed Druk op de woningmarkt, beschikbaarheid locaties beperkt.
Risicobereidheid (1 - 5) 2
Risicoscore (1 - 5) 3
Beheersingsmaatregelen Overleg met gemeente en collega’s.
  Eigen grondpositie inzetten voor woningbouw.
  Afspraken over woningbouw in prestatieafspraken.
  Acquisiteur geworven door VSW corporaties.
  Inzet op flexwoningen
Risico's vastgoed Risico’s samenhangend met het bestaande vastgoed
Risicobereidheid (1 - 5) 1
Risicoscore (1 - 5) 2
Beheersingsmaatregelen Risicokaart voor asbest, CO2, asbest, legionella en instortingsgevaar (maatregelen gepland of uitgevoerd).
  Verzekering voor brand-, storm- en waterschade.
  Calamiteitenplan.
  Wijze van contractvorming met zorgpartijen.
  Risico op stijgende bouwkosten en de druk op de beschikbaarheid van aannemers beheersen door langere termijn afspraken (RGS) maken, vaste prijsafspraken en SLA’s met aannemers te maken.
  Onderzoek en maatregelen brandveiligheid hoogbouw.
  Gebiedsontheffing flora en fauna.
  Onderzoek gevolgen klimaatverandering (o.a.wateroverlast).
  Onderzoek aanwezigheid loden leidingen uitgevoerd.
  Risico's funderingsschade onderzocht en als (zeer) beperkt ingeschat.

Operationele risico’s

De gekwantificeerde operationele risico's worden niet in bovenstaand overzicht opgenomen.

Versie:
v6.1.1

Met iWink Report maak je professionele online publicaties. Publicaties die je online, in print en als PDF-download kunt aanbieden.

En daarmee voldoe je direct aan de WCAG-wetgeving rond digitale toegankelijkheid.

Eenvoudig, veilig en efficiënt.

Meer over iWink Report